Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı cafe ve restoranların 1 Mart itibariyle kademeli açılması konusundasayısı 120 bini aşan restoranların yöneticileri kafalarda soru işaretleri kaldığını belirtiyor.
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, restoranların çok zor bir dönem geçirdiğini vurgulayarak, hali hazırda yüzde 50’sinin paket servis yaptığını ancak buna rağmen online servisin ciroya oranının yüzde 8 civarında kaldığını anlattı. Açılma sonrası uygulamalar konusunda her kafadan farklı bir ses çıktığın anlatan Bingöl, “Bizimle istişare edilerek kararlar alınmalı. Sahada biz varız. Bizim de kendimize göre çıkardığımız standartlar, kurallar silsilemiz var. İstişare edilmeden alınan birçok karara karşıyız. Sadece bizle değil bu işi bilen kimseyle bağlantı kurulmuyor, masa başında kararlar veriliyor. Sonra da böyle sıkıntılar yaşanıyor” dedi.
TSE ile bir protokol yaparak ‘Güvenilir Restoran Belgesi’ verdiklerini bildiren Bingöl “Biz bu işin STK’ları olarak bize danışılmadan kararlar alınırsa sektörde ciddi sıkıntılar olur diyoruz. Özellikle üstünde durduğumuz konu bu” yorumunu yapıyor. Açılma sonrası uygulamalar konusunda ise Bingöl, şöyle konuştu: “Güvenli Restoran Belgesi konusunu hızlandırabiliriz. HES kodu uygulaması başlatılabilir. Bahçesi ve kapalı olanlara göre kullanım kapasite sınırı getirilebilir. Masa aralıklarının 1,5 metre olması gibi hazırladığımız maddeler var. Bilim Kurulu bizimle bu konuları istişare edip ona göre bir açılma yapılması lazım” diye konuştu.
Turizm, Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, bulundukları bölgedeki risk durumuna göre bir açılma olacağına yönelik sinyaller aldıklarını belirterek şu görüşlerini paylaşıyor: “Bu konu çok dallanıp budaklandı. Kimi 45 dakika süre diyor, kimi yüzde 25-30 kapasite diyor. 45 dakikada nasıl bir insan gelecek de tam teşekküllü bir restoranda servis alacak. Kaldı ki 45 dakikaya kadar risk yok, 45 dakikadan sonra artıyor gibi söylemler bilimsellikten uzak değerlendirmeler. O zaman çalışanlar ne yapacak, 45 dakikada bir vardiya mı değişecek? ”
Güvenli Turizm Sertifikası konusunda Bilim Kurulu ve bakanlık ile görüşürken mesafe konusunda da anlaştıklarını bildiren Demirer, mesafeye göre herkesin kapasitesinin farklı olmasına dikkat çekiyor. Demirer, “Bu işin çözümü denetleme. Burada da devletin 120 bine yakın işletmeyi denetlemesinin imkanı yok. Güvenli Turizm sertifikası olan işletmelerin öncelikle diğerlerinden ayırıp vatandaşları buraya yönlendirmenin doğru olduğunu düşünüyoruz. Bunu duymak istiyoruz. Bu sertifikalar ile otellerimizi açtık, dünya kadar turist getirdik. Bu sene aynı sertifikalar ile 35 milyon turist bekliyoruz” diyor.
Süre sınırlaması işsizliğe yol açabilir
Happy Moon’s Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aymutlu daha önce uygulanan 1,5 metre kuralı, ateş ölçümü ve maske uygulamasına HES’in de dahil edilebileceğini söylüyor. Yüzde 50 kapasite ve 45 dakika oturma gibi konuların ise sektörde uygulanabilir olmadığını kaydeden Aymutlu, “Bunun takibini yapmak çok zor, pratikte uygulanabilir değil. Bahçede yüzde 50, içerde yüzde 30 gibi şeyler konuşuluyor. Bunlar da çok uygulanabilir değil. Bu kez mekanlarda çok düşüş olur ve ciddi bir personel çıkarımına yol açar bu durum” dedi. Aymutlu’ya göre, açılma ile birlikte restoranların yüzde 30’u kapanma tehlikesi ile karşı karşıya. Bu oranın artmaması için restoranlara verilen desteklerin sürmesi gerektiğini vurgulayan Aymutlu, “Kısa Çalışma Ödeneği, vergi teşviki, yüzde 8’lik KDV ve yüzde 10’luk stopaj oranı yılsonuna kadar devam etmeli. 6-7 aydır kapalı olan sektör olarak nefesimizin tükendiği yerde bu destekler bize nefes olabilir” görüşünü paylaşıyor.
Bir önceki Türkiye turizmde alternatif pazarlara ağırlık verecek başlıklı yazımızda TanıTıM hakkında bilgiler verilmektedir.